VROEGER : MET VOLLE KOST.
Ons dienstmeisje , prinses Diana .
Vroeger bestond het fenomeen “dienstmeisje” , een jong meisje gewoonlijk om te assisteren in het huishouden .
Voor de duidelijkheid : Geen huishoudster die de complete huishouding runde en ook geen werkster , die kwam gewoonlijk eens per week voor het grove werk , de ramen en de buitenboel .
Het dienstmeisje nam moeder allerlei dagelijkse werkjes uit handen en als er kleine kinderen waren zorgde ze daar ook voor .
Met de wijsheid van nu een nederig baantje maar dat was het eigenlijk niet omdat ze lid van de familie was .
Ik spreek nu wel over zo’n 60 a 70 jaar geleden ; een tijd waarin de verhoudingen in een heel ander licht werden bezien .
Ook wij hadden altijd zo’n meisje , meestal tot ze trouwde en dan kwam er via haar wel weer een ander , zusje , nichtje of wie dan ook .
Ons Annie had het aangelegd met een getrouwde tekenaar dus die twee werden beide ontslagen en via Corry van het grove werk kwam haar schoonvader met de jongste dochter uit een gezin van 17 ; het spreekt voor zich dat de moeder dit niet had overleefd dus de boer was weduwnaar.
Ik vergeet nooit de dag dat die boer van het gehucht in de buurt zijn dochter kwam presenteren , het meisje was ongeveer zo oud als ik , een jaar of 13 .
Hij stak van wal :
Roosenthaler , di is ons Tonny , onze jongste . Al mijn dochters werken op ut fabriek , moar doar is ons Tonny te fijn vor . Ge kunt dr hebben [ ja hebben !] vur ut zelfde geld as ons Ciska verdient int fabriek , mer wel mee volle kost en 27 gulden in de maand .
Tonny die achteraf een spitting image was van prinses Diana , zodat ik Lady Di nooit meer als een prinses kon zien , keek hoopvol want “dienen” in zo’n ongeorganiseerd artistiek huishouden kon nooit erger zijn dan ut fabriek.
De deal werd gesloten en Tonny had een dienstje ; haar schoonzus bleef eens per week voor het grove werk .
Dat arme kind had geen leven en dat lag niet aan mijn ouders ; ze moest om 5 uur op , niets te eten of te drinken maar koeien melken [ want volle kost ] dan door weer en wind door het donkere bos om klokslag 7 bij ons aan te treden teneinde de tafel te dekken voor het ontbijt ; uiteraard at ze met ons mee aan tafel nadat ze ons uit bed had getrokken.
Eindelijk rust.
Het ontbijt duurde lang , er was architectenbureau aan huis , 3 tekenaars en een secretaresse dronken ook allemaal koffie voordat ze begonnen met hun werk en daarna ruimde Tonny vrolijk de boel op om aan haar klusjes te beginnen , de was , de bedden , stoffen , zuigen , badkamer, toilet , om half 11 weer koffie met het voltallig personeel en alle vertegenwoordigers , aannemers en onderaannemers die altijd op koffietijd binnen vielen ; ik vergeet nog haast de bakker , de postbode en de nieuwsgierige buurvrouw met hond als roddelend nieuwsblad.
Tonny deed vrolijk wat er verlangd werd , schonk koffie , ruimde op en deed haar werk .
Rond 12 uur was er weer eten [ volle kost nietwaar ] en ook het personeel at mee , de secretaresse ging naar huis.
Daarna weer afruimen en ja… afwassen , waarna verder met de klusjes zoals strijken , broertje voorlezen , tot wij , 3 grotere kinderen een voor een uit school thuiskwamen en zin hadden in een praatje [ mijn broertje was een kleutertje waarvoor ze ook de hele dag klaarstond ].
Half 4 theetijd met altijd veel koek , ook weer met het voltallig personeel en aanwaaiers . Tonny dronk en schonk thee , waste weer af , waarna ze alle voorbereidingen trof voor het avondmaal , groente schoonmaken , aardappels schillen etc. ; mijn moeder gaf aanwijzingen maar kookte altijd zelf totdat ze ziek werd en mijn zus of ik assisteerden bij het koken waar Tonny intussen aardig bedreven in was .
Eindelijk zat de dag er voor dat meiske bijna op en kreeg ze goed te eten
[ jaaaa volle kost ]
Dat tafelen nam nogal wat tijd in beslag bij ons , meestal tot na acht uur , dus hoefde ze s’ avonds niet meer op te ruimen of af te wassen ; dat moesten wij .
Mijn broer afruimen en later koffie zetten , mijn zus spoelen en afwassen en ik afdrogen en wegzetten .
Helaas zat mijn zus dan altijd met de Donald Duck op het toilet waar ze met geen stok vandaan te jagen was , dus jullie snappen dat mijn taak wat uitgebreid was.
Na 13 uur bij ons in huis en anderhalf uur koeien melken fietste dat kind haar kilometer weer terug naar de boerderij waar ze direct te bed ging omdat ze s’ ochtends weer moest melken.
Ze is tot haar huwelijk bij ons gebleven , dat hoeft geen uitleg denk ik….. het was zo gezellig bij ons thuis .